Onderzoeken of beproeven van mediation verplicht

Op 26 april 2013 heeft VVD Tweede Kamerlid Van der Steur een initiatiefwetsvoorstel ingediend over mediation. Het wetsvoorstel bestaat uit drie wetten en beoogt binnen het bestuursrecht en het burgerlijke recht mediation te stimuleren. Daarnaast regelt het wetsvoorstel de invoering van een register voor mediators. Uitsluitend mediators die voldoen aan bepaalde opleidingseisen komen voor inschrijving in aanmerking.

Het wetsvoorstel voorziet in enkele wijzigingen in het Burgerlijk Wetboek (B.W.) en het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering (Rv.), die beogen de positie van mediation als logisch alternatief voor de traditionele rechtspraak in de privaatrechtelijke sfeer te verankeren en te versterken. Daartoe wordt in het wetsvoorstel allereerst de mediationovereenkomst in boek 7 B.W. vastgelegd als een bijzondere vorm van de overeenkomst van opdracht. Een wetsbepaling regelt dat in een mediationovereenkomst de vertrouwelijkheid wordt geregeld, dat deze geldt als een bewijsovereenkomst en dat deze vastlegt aan welke verplichtingen partijen zich in het kader van de mediation onderwerpen. In Rv. wordt geregeld dat het inleidende processtuk (de dagvaarding of verzoekschrift) een mededeling bevat dat mediation beproefd is en, indien ervoor gekozen is om geen mediation toe te passen, waarom dat het geval is. Indien de rechter van mening is dat naar zijn oordeel ten onrechte niet is overwogen om mediation toe te passen, kan hij daaraan de conclusie verbinden dat een verwijzing naar de mediator gewenst is. Daarnaast wordt bepaald dat uitdrukkelijk overeengekomen mediationclausules bindend zijn als zij voldoende duidelijk en concreet zijn.  Partijen zijn dan verplicht mediation te beproeven voordat de rechter zich over een geschil uitlaat.
In de Memorie van Toelichting wordt benadrukt dat het zo hoort te zijn dat in een ontwikkelde samenleving individuele natuurlijke of rechtspersonen pas naar de rechter stappen als zij eerst geprobeerd hebben door goed onderling overleg hun geschil op te lossen. De rechter fungeert als laatste redmiddel: het "ultimum remedium”. Dat uitgangspunt is ook vastgelegd in de gedragsregels voor advocaten. Er zijn verschillende methoden van geschillenbeslechting en uitgangspunt van de diverse in onze wetgeving opgenomen oplossingsmethodes voor geschillen zou moeten zijn dat bij voorkeur die methode wordt gekozen die het meest effectief en efficiënt is, die zo min mogelijk kosten met zich meebrengt en waarbij zoveel mogelijk verantwoordelijkheid wordt gelaten bij de partijen zelf.

Wanneer mediation?
Mediation wordt in de praktijk al geruime tijd toegepast voor meerdere soorten geschillen: in het personen- en familierecht, maar ook bij zakelijke geschillen (bijvoorbeeld meningsverschillen over leveringen, samenwerkingen, prijzen), in het arbeidsrecht, bouwgeschillen, in het huurrecht, in het burenrecht, in het onderwijs, bij geschillen tussen burger en overheid, bij geschillen tussen overheden onderling enzovoorts.

Wat is mediation?
Mediation kan worden gezien als een vorm van geschilbeslechting waarbij een derde, de mediator, partijen begeleidt om gezamenlijk en zelf tot een oplossing te komen voor hun onderlinge conflict. Het doel van mediation is om vanuit de belangen van partijen te komen tot een gezamenlijk gedragen en voor ieder van hen optimaal resultaat. Juist omdat beide partijen actief en persoonlijk bij het geschil betrokken zijn en in de eerste plaats zelf verantwoordelijkheid dragen voor het behaalde resultaat (de oplossing van het geschil), leidt dit vaak sneller tot een oplossing en wordt deze oplossing ook door beide partijen gedragen. Een geslaagde mediation leidt in de regel tot win-win-situaties. In plaats van een escalatie van het conflict ontstaat er meer begrip voor elkaar. Mediation is gericht op het in stand houden van de relatie. De relatie tussen de partijen staat minder onder druk dan bij procederen en kan soms zelfs verbeterd worden. Omdat met mediation een snelle oplossing in het verschiet ligt, is mediation ook relatief goedkoop. Kortom, mediaton heeft veel voordelen en zou veel vaker toegepast kunnen worden. Tweede Kamerlid Van der Steur probeert dit met zijn  wetsvoorstel te bereiken door mediation in het civiele en het bestuursrecht als alternatief voor de traditionele rechtspraak te verankeren.

Mediation bij Kantoor Mr. Van Zijl
Ondergetekende is naast advocaat tevens mediator. Zij heeft in 2011 een door het NMI (Nederlands Mediation Instituut) erkende mediationopleiding gevolgd en richt zich op mediations in arbeidsrechtelijke en zakelijke geschillen. Bent u, of is één van uw cliënten of relaties, verwikkeld in een geschil en overweegt u om een mediationtraject als manier van geschilbeslechting te beproeven, dan ben ik u graag van dienst. Vanwege de vereiste onpartijdigheid en onafhankelijkheid kan ik echter niet als mediator optreden als één van de partijen cliënt is van ons kantoor, maar in dat geval kan ik u mogelijk wel verwijzen naar een andere mediator die op het gewenste terrein actief is. Heeft u vragen over mediation, schroomt u dan niet om mij te bellen.

23 mei 2013